Schandalig of hoe de politiek levensbeschouwelijke TV de nek omdraait

Het nieuwe kabinet stopt met de subsidie voor de specifiek levensbeschouwelijke omroepen. Programma's als Kruispunt, Songs of Praise en Het Vermoeden moeten straks worden betaald uit de portemonnee van de KRO en de NCRV.

 

IKON, RKK, Human, de Joodse omroep, het hindoeïstische OHM, de boeddhistische omroep BOS en de Zendtijd voor Kerken krijgen straks geen eigen budget meer. Daarmee vallen al hun huidige inkomsten weg; de zogeheten 'artikel 2.42-omroepen' hebben geen leden met bestaan bij de gratie van subsidie.

VVD en PvdA willen ze (net als het vorige kabinet) laten opgaan in grotere omroepen als de KRO-NCRV en de VPRO.

Het maandag gepresenteerde regeerakkoord gaat echter een stap verder dan eerdere plannen: de omroepen raken behalve hun zelfstandigheid ook hun volledige budget kwijt. Aanvankelijk werd het budget enkel verlaagd.

De maatregel maakt deel uit van een groter pakket omroepbezuinigingen. Het schrappen van de levensbeschouwelijke omroepjes levert 14 miljoen euro op, het complete pakket 100 miljoen. Volgens Henk Hagoort, voorzitter van de publieke omroepen, zullen ook kijkers merken dat de hand in Hilversum op de knip gaat. De omroepen hebben al kostenbesparingen doorgevoerd en zullen volgens hem nu in de programma's zelf moeten gaan snijden.

De IKON is niet bereikbaar voor commentaar. Scheidend IKON-directeur Martin Fröberg stelde in april in Trouw dat Hilversum het belang van kerken in de maatschappij 'wel eens onderschat'. 'Het idee hier is: kerken lopen leeg', vertelde hij toen. 'Ja, de ontkerkelijking vindt plaats. Maar het aantal mensen dat zoekende is, neemt toe. Daarin hebben wij als omroep een rol te spelen.' (Bron: Trouw)

Het enige geluid dat men in de politiek voorstaat is het neo-liberale gouden kalf dat aanbeden moet worden. 'Zin geven geeft geen betekenis, alleen nut', is het adagium van deze politici.

Het mogelijk verdwijnen van CKV in het voortgezet onderwijs

Het is slechts een heel klein artikeltje op pagina 21 in de NRC van vrijdag jl. Het demissionaire kabinet heeft een wetsvoorstel ter consultatie gepubliceerd. Men is van zins om het vak CKV, Kunstzinnige Culturele Vorming, als apart examenvak voor HAVO en VWO te laten verdwijnen. Tijd en geld dat vrijkomt moet ten goede gaan komen aan de zogenaamde kernvakken wiskunde, Engels en Nederlands. Een klein bericht, dat velen misschien niet lezen of overslaan, maar dat, indien dit plan doorgaat grote gevolgen zal hebben.

Dit kabinet, waarvan al heel snel bekend werd dat het met cultuur niets op heeft, dit gezien de enorme bezuinigingen die er zijn doorgevoerd en gaan worden, gaat ook ingrijpen in het onderwijs. Maar ook dit is wederom niets nieuws.

In de wijsheid heeft men kernvakken benoemd, die op bijna religieuze wijze heilig zijn verklaard. Deze vakken moeten op grootse wijze aan leerlingen worden gepresenteerd, geleerd, en vooral getoetst worden tot een obligaat minimum niveau om de jeugd van nu op te stuwen in de vaart der volkeren.

Hier tegenover staat de kaalslag voor een vak als CKV dat dan maar moet integreren in andere vakken want scholen behouden een “algemene wettelijke opdracht voor culturele vorming”.

Als het gaat over de culturele vorming heeft de politiek heel wat uit te leggen. Behalve dat ieder bewindspersoon die op Onderwijs terecht komt probeert om zijn/haar ei te leggen en uit te broeden om vooral maar niet vergeten te worden is dit ingrijpen vooral weer vergezeld van de nodige onkunde over wat onderwijs inhoudt. Maar ook dit is niet nieuw.

Onderwijs gaat niet alleen over cognitie maar heeft ook een pedagogische en een didactische taak die onze jeugd moet helpen om als een goed geschoolde mens een plek in onze maatschappij te vinden. Hiertoe is een belangrijk onderdeel de “Bildung”, de opleiding die breed is en hen kennis laat maken met wereld en cultuur en zijn geschiedenis.

Eerder vond er al een kaalslag plaats met betrekking tot het literatuuronderwijs binnen het vak Nederlands en de andere talen. Eisen werden geminimaliseerd. Het aantal boeken dat moet worden gelezen en dan nog in de oorspronkelijk taal is bedroevend weinig. Vakoverstijging en verbinding van diverse vakken is iets dat amper plaatsvindt. Vraag een leerling om geschiedenis, literatuur, filosofie, muziek, kunst, economie, om maar een voorbeeld te noemen, met elkaar te verbinden en sta verbaasd van de reacties en antwoorden. Verbanden kunnen niet worden gelegd omdat o.a. vormende vakken geen prioriteit hebben, men voorbijgaat aan het belang van deze vakken.

Als men op deze manier gaat ingrijpen in een vak als CKV betekent dit een verdere afbraak van het onderwijs. Als de vormende vakken gaan verdwijnen zullen op termijn profielen als het C en M profiel, dat nu ook al wordt vervuild door wiskunde gaan verdwijnen. Niet veel later zullen vakken als muziek, tekenen, levensbeschouwing, godsdienst en filosofie en gym ook geen nut meer hebben in deze neo-liberale maatschappij. Alleen nog kern- en béta-vakken, de rest wordt overbodige ballast. Wat vergeten wordt is dat al deze vormende vakken zin hebben, betekenis geven aan datgene dat noodzakelijk is om als een volwaardig mens in de maatschappij een plaats te vinden.

Maar misschien zie ik het wel te somber. Waarvoor zijn deze vakken nodig als er straks geen bibliotheken meer zijn, theaters, schouwburgen, concertzalen, musea? Ze zijn als het zo doorgaat allemaal wegbezuinigd, hebben geen nut en daarbij leiden we ook geen mensen meer op die musicus willen worden of kunstenaar of filosoof of acteur.

Een nieuwe wereld, een nieuw Utopia, geen plaats, de letterlijk betekenis van Utopia, maar ook voor het leren van de betekenis van dergelijke woorden is dan geen ruimte meer.