zondag 4 maart 2012

Het zevende kruis

Onlangs Het zevende Kruis gelezen van Anna Seghers. Een indrukwekkende ervaring dit boek. Ik maak graag gebruik van de recensie van JanLuijten in de Volkskrant van 16-01-2012 die ik alleen maar kan delen. De eerste slachtoffers van de nazi-dictatuur waren Duitsers: Joden, communisten, sociaal-democraten, schrijvers. Meteen nadat Hitler in 1933 aan de macht kwam, werden de communisten aangepakt. In de jaren 1933/'34 arresteerde de Gestapo zestigduizend communisten. Ongeveer tweeduizend werden er gedood. Een deel werd gevangen gehouden in concentratiekampen.

Osthofen, in de buurt van Worms, was zo'n concentratiekamp. De schrijfster Anna Seghers (1900-1983) heeft het in haar roman Das siebte Kreuz omgedoopt tot Westhofen. Ze beschrijft de vlucht van zeven gevangenen uit dit kamp in de herfst van 1937. De kampcommandant beveelt van zeven platanen zeven kruizen te maken voor de vluchtelingen die binnen zeven dagen gegrepen moeten worden. Drie gevangenen worden binnen enkele dagen opgepakt. Twee sterven tijdens hun vlucht. De zesde gevangene wordt na zijn aanhouding doodgeslagen. Het zevende kruis blijft leeg. Georg Heisler, de hoofdpersoon van de roman, kan naar Nederland ontkomen. De vlucht van Heisler lijkt uitzichtloos. Maar hij wordt gered, en daarmee helpen de kameraden ook zichzelf. Er kiemt nieuwe levensmoed.


'Ik had het gevoel, dat ik hem moest bedanken', zegt een vrouw na het afscheid van Heisler. En ook de gevangenen in het kamp, die merken dat Heislers vlucht geslaagd is, putten hoop. Ze voelden dat er in hun 'binnenste iets school wat onaantastbaar en onkwetsbaar was'.

Seghers ontpopte zich in deze in 1942 in de VS verschenen roman als een groot vertelster. De vlucht, de jacht op de vluchtelingen, de vele personages en het landschap aan Main en Rijn worden zeer aanschouwelijk beschreven. Voor de lezer is er geen ontkomen aan; Seghers neemt hem mee terug naar nazi-Duitsland in het jaar 1937.               


 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten